Ricordiamo Gipo Farassino, nel secondo anniversario della sua scomparsa, con questo articolo di Paolo Sirotto, apparso a suo tempo sulla rivista “Piemontèis ancheuj” (m.j.).

Fonte: Piemontèis ancheuj

Mè car Gipo, i të scrivo, ma nen për dëstorneme com’a fasìa Lucio Dalla con sò amis. I të scrivo për dite che në schers parèj it dovìe pròpi nen fenlo! Sota Natal peui… I lo sai pro. A l’era da temp che Tersillo a l’avìa dime ch’i të stasìe nen bin e che già quand’it l’has fàit tò ùltim concert a l’Alfieri, a ótober dël 2012, a la sèira it j’ere an sël palch e a la matin it fasìe la chemio për ël brut mal ch’a l’avìa ciapate.

E ij ciochin d’alarme a-i ero sònà fòrt ‘dcò quand’i l’avìa lesù an sla Busiarda che it l’avìe butà a l’asta tute toe colession, fin-a le pipe! Pròpe cole che “[…] tocheme nen mie pipe/e nò! giurapapé !/ Pijeve la fomna, l’òrt/ la ca, le bòce ij can/ ma giù le man dal banch!/ Mie pipe as toco nen! […]”.

Tutun, ant l’istessa intervista it l’avìe dit che it vorìe festegé ij tò 80 ani al Folkclub e sòn a l’avìa tranquilizame. I l’avìa pensà che ‘l vej leon a l’avìa ancora tante còse da conté e che a-i era nen n’ocasion pì bela për portene a ca toa, ël palch, për podèj ancora scoté toe stòrie, për sent-te parlé miraco ‘d col Lice con sòa Testa Parèj, dla Fomna ‘d Gustin e ‘d sò sarapapié, ‘d cola Pòrta Pila ch’a l’é pì nen cola dij tò amor dij 20 ani ma ch’a conserva ancora col charme da bohemiennes coma cola Montmartre parisin-a a la qual it ses ispirate!

I sòma nen parlassse ansema tante vire. Un-a a l’é stàita al consert dij Trelilu a Ajan, ël pàis andoa it l’avìe la ca, quandi i l’hai ciamaje a Pippo ‘d presenteme l’assessòr a la Cultura Piemontèisa (eh già… it l’has fin-a fàit ël poiticant an toa vita, ma miraco it j’ere tròp “anarchich” për gropete a n’ideja sola…) e i soma stàit un pòch a ciaciaré con lor.

N’autra vira nopà i j’era corute dapress an Via Garibaldi, pardon an Contrà Dòira Gròssa, për ciamete còs’a fùissa mai col Costumè ch’a beivìa Matilde Pelissero. Subit it l’has vardame com’un marsian (rataplan rataplan…) ma peuj it ses fate na bela rijada! Na vira al contrari it ses intrà ant la librarìa andoa i travajo. I l’hai vist-te ch’it guardave la giojera e i l’hai sòridute. Ti it ses intrà e i l’hai descuvertà ch’it j’ere squasi timid, al contrari dl’aparensa da barierant ch’it dasìe an toe cansòn.

It l’has fin-a dime: “la gent a l’ha n’ideja dròla ‘d mi. A pensa a Gipo ch’a gieuga a le bòce, al biliard, ch’a l’é sempe cioch… A biliard i gieugo, për carità, a le bòce i sòn nen bon e i bèivo praticament nen…!”.  E tuti ij ricòrd djë spetacoj, da coj pì afolà a cola ciadeuvra ch’a l’era Il Bleus delle cicche ch’it l’avìe fàit al Massaua dël 1992.

A l’era ant ël pien ch’it fasìe politica e la gent a l’avìa virate le spale e parèj cola duminica dòpmesdì i saroma stàit na vinten-a al massim… che dërmagi.

A-i ero toe cansòn e le pagine ‘d Pavese. E peui toa vos e ‘n pianofòrt e pro.

Na  meravija che pòchi a l’han godù! E peui… tanti tanti tanti ricòrd, dij mè 48 ani passà con toa vos, toe comedie, tò disch…

E a la fin a l’é vnume an ment cola veja cansòn, an italian, che probabilment pòchi a conòssò ma che it l’avìe portà adritura an sël palch dla Mostra Internazionale della Musica Leggera di Venezia dël 1970.

A së s-ciamava Quando Lei arriverà.

I sòn andait a pijé col 45 gir ch’i l’hai trovà quaich ani fa an via Po e i l’hai butalo con le larme a j’eui.

I veuj che tuti a l’abio la possibilità ‘d conòss-lo e donca i buto belessì le paròle, përchè a val la pen-a fé conòsse costa giòja stërmà, bele se an tricolor: Quando Lei arriverà / mi troverà seduto / sul trono dei miei sogni / con la mia pipa in bocca / la mano ancora forte / inchiodata sulla chitarra / Il fuoco del camino / rifletterà le note / dell’ultima canzone / negli occhi dei miei cani / assorti nel ricordo di lepri e fagiani /. Quando Lei arriverà / le offrirò un bicchiere / di quello stesso vino / che annegherà i fantasmi / dei tempi di Caino / Le offrirò un boccone / di quello stesso pane / che un giorno ho trangugiato / gridando “mondo cane” / e Le ricorderò / gli accordi non conclusi / così, solo per caso. / Quando Lei arriverà / regalerò un sorriso / agli occhi che hanno bruciato / le streghe del passato / e mi han pagato il viaggio / sul treno del coraggio / e stringerò le braccia / che furono compagne / di giochi, lotte e caccia / ridendo dei postini / che porteranno il pianto / stonato dei violini /. Quando Lei arriverà /rivolgerò un saluto al Dio sconosciuto / che non mi ha chiesto niente  /per farmi ritornare / in braccio alla mia gente / e getterò un’occhiata / a queste mie colline / che mi hanno regalato / quel grammo di umiltà / che mi farà scandire / ”son pronto, eccomi qua!” / Quando Lei arriverà… .

Adess am pias pensé ch’it ses con Caterina e con Lia. E, përchè no?, ch’it l’has ‘dcò artrovà col tò vej amis genovèis ëd nassita ma piemontèis d’órigin ch’a l’ha anticipate squasi 17 ani fa an col paradis dij cantàutor ch’a ‘ncamin-a a esse un pochetin tròp pien…  Chissà le rijade ch’iv fareve ansema! Ciao Gipo!

Pòrta lassù an cel, oltra che ij tò seugn da bogianen ëdcò ij mè salut a tuti.

E s’it ancrosie, per cas, mè papà ringrass-lo da part mia.

A l’é chiel ch’a l’ha fame conòsse ti quandi, 42 ani fa, a l’ha portame a ca Gipo a sò Turin. I l’hai ancora col disch. E adess i l’hai un motiv ëd pì për ëscotelo, bele se con un bel pò ‘d magon…

Paulin Siròt