Fonte: Piemontèis ancheuj

«Cerea» a l’é un salut tìpich piemontèis, miraco col pì original e conossù. Scond ij filològh a nass për ëd contrassion, un-a apress a l’àutra, dël salut «buongiorno a vostra signorìa» (>sereia >serea > cerea) un pòch ant la midema manera coma ’l «ciao» a riva, sèmper për ëd contrassion ëd la prononsia, dal venessian «schiavo vostro». Su cost vocàbol a son fiorìe ’nt ël temp vàire legende: un-a a sosten che la derivassion a sia dal grech «chairo» ch’a vorerìa dì «mi rallegro, gioisco». As conta che un mémber ëd Ca Savòja, për fé savèj ch’a stasìa studiand ël grech, a l’avèissa ancaminà a saluté tuti coj ch’a ancontrava con ël «chairo» e ij turinèis, për feje piasì, a j’ero butasse a imitelo.

Ma «cerea» a l’é nen mach un salut.

Reale Società Canottieri Cerea – Fondà a Turin ant ël 1863, a l’é stàita un-a fra le prime società ’d canotagi italian-e. Ij sò color sociaj a son l’asur e ’l bianch, alternà an bande orisontaj.

A l’é ’dcò stàita una dle società fondatriss, ant ël 1888 a Turin, ëd la Federassion Italian-a Canotagi (FIC) e apress, ancora a Turin, ai 25 ëd giugn 1892, ëd la Fédération Internationale des Sociétés d’Aviron (FISA).

Ël nòm «Cerea» a riva da l’espression local turinèisa ’d salut, cola che ’d sòlit a dovravo ij barcareuj e j’apassionà ’d vòga, quand ch’a s’ancrosiavo sël Pò.

Ant ël 1925 ël rè d’Italia, Vitòrio Emanuel III, a l’avìa conferì a la Canottieri Cerea l’autorisassion a soagnesse dël tìtol ëd Real e a gionté la coron-a real ant soa ansëgna.

La sede a l’é ancora ancheuj ospità ’nt ël midem caraterìstich chalet, ch’a l’era stàit costruì 140 ani fa an sostitussion ëd la cormà dël barcareul ëd Ca Real, e as treuva sla sponda mancin-a dël fium Pò, squasi sota al Castel dël Valentin.

Na caraterìstica dla Società Cerea, con ël but ëd manten-e lë spìrit dël primitiv statut ispirà a valor e costume sociaj tipiche ëd l’eutsent, a l’é ’l nen aceté, nì coma sòcio, nì coma atleta, d’esponent feminin.

Erba cerea (Satureja hortensis)

D’àutri nòm italian a son: Santoreggia, Santoreggia estiva, erba acciuga, erba di S.Giuliano. An gir për ël Piemont a l’è conossùa coma: erba cerea, erba serea, serea, srea, salea, sarea, sarijëtta, sardarea, sarriòla, sandarea, segrgiòla, cerea. Nòstri cusin dëdlà dj’Alp a la ciamo sarriette des jardins.

A esist ëdcò na Santoreggia montana (Satureja montana) che an piemontèis, ant soe vàire nuanse, a ven ciamà, dzorpì che cerea, ëdcò: erba dle robiòle e peverëtta. Ij Fransèis a la ciamo sarriette montagnarde.

A l’é n’erba dla famija dle Labiate, a l’é originaria dl’Asia ocidental e a l’é spantià an Euròpa meridional. An Italia as treuva al Nòrd e an Sénter, ant ij leu pì sùit. Soe dimension a van da 20 a 30 centìm d’autëssa, con ëd fiorin-e color ariondela (malva) e ’d feuje na frisa a forma ’d lansa.

A l’é n’erba savurìa (aromatica) con le feuje consistente dal përfum satì e na frisa àgher, dal savor ponzent, quasi picant ch’a smija a col dël sèrpol (timo serpillo). A l’ha ’d proprietà aromatisante, digestive, contra jë spasm, stimolante e ch’a purifico. As dòvro le feuje frësche o fàite sëcché anans ëd la fioridura. Ij Roman a la dovravo an manera bondosa për deje ëd bon gust ai mangé. As cobia bin con le fërsaje (fave, arbion o pòis, cisi e lentije), a le carn bianche, a j’euv e a le vërdure, sia cheuite che crùe, che, fra l’àutr, a rend pì digeribij.

Miraco a l’é për sòn che nòstre grande a la giontavo a la conserva ’d tomàtiche.

Un decòt ëd cerea, cobià con quàich feuja ’d marlipò (salvia), a giuta a fé fonsioné mej ël servel (N.d.R. Vàire ch’a-i na sarìa damanca ’nt ël mond!). L’infus o la tintura mare a giuto la digestion an general. Pensand a la blëssa e a la sanità na mancià d’erba cerea a gava la strachità. Ël decòt giontà a l’eva dël bagn a purifica e dà ton a la pel. Na pcita gionta ’d cerea e ’d berben-a (verbena) al bagn càud a giuta a stimolé l’energia sessual (N.d.R. Sensa esageré, nèh mè car ij masciòt!).

Sità ’d cerea (an venet Zarèa)

A l’é na Comun-a d’apopré 16.500 abitant an provinsa ’d Veron-a. Ansema a la vsin-a Legnago a l’é ’l sénter d’arferiment për ël teritòri dla pian-a ’nt la bassa veronèisa. A l’è postà a sud-est rispet al cap-leugh dal qual a l’é lògna 34 chilométer.

Ant un decret ëd l’arsidiacon Epirando dël 932 a ven nominà për la prima vira ’l topònim ëd Acereta seu Cerete, ch’a riva, coma étim, dal nòm botànich dël ser o sron (cerro), n’erbo motobin ëspantià an cost teritòri e ch’a l’é ’dcò ’l sìmbol ëd la Comun-a arportà sl’ansëgna civica.

La società ’d fotbal pì conossùa ambelelì a l’é l’A.S.D. Cerea calcio 1912, ch’as vest... gnanca a dilo... con ij color granata e a l’ha coma sìmbol... ël tòr!

Ma parèj a smija pròpi d’esse tornà a Turin! e alora, car amis, «Cerea, nèh!».

Santacros ëd Civass