Fonte: “Piemontèis ancheuj”

A l’é inaugurasse, ant ij locaj ëd la Biblioteca dla Region Piemont, na mostra na frisa dròla e nen tant comun-a coma soget, ch’a s’antitola: «Atension ai gat», ma nen ij gat ch’a sgrafigno o a gnàulo, nopà gat da amiré o da fene colession.

Costa mostra a l’é stàita cudìa, ansema a la compilassion dël catàlogh, da Mariarosa Masoero e Eliana Pollone.

Ant la stòria ’l gat a l’é stàit soens pijà coma model o përsonagi për le conte dedicà a le masnà, për esempi për un-a dle fàule pì conossùe e popolar, «Ël gat con jë stivaj», ch’a l’ha fàit sugné tuti coj ch’a l’han lesula o scotala conté.

Dzorpì a ’d grand ëscritor, coma Kipling e Edgar Allan Poe e tanti àutri, a son ëstaje ’dcò motobin ëd pitor ch’a l’han rapresentà ’l gat an vàire ocasion e ategiament, da Lorenzo Lotto a Leonardo da Vinci, da Dürer a Renoir, da Klimt a Klee fin-a rivé a quàich artista turinèis fra i quaj Enrico Colombotto Rosso.

Motobin pì andarera ’nt ël temp a-i son le rapresentassion egissian-e ch’a consideravo ’l gat coma na divinità da adoré.

Ant ël Neuvsent ël gat, dventà ’d pì na bestia domestia e da ca, ma sèmper orgojos e indipendent, a l’ha ispirà la creassion d’oget. Ebin, costa mostra a l’é dedicà pròpi a la stòria ’d costi oget a forma’d gat o con ij gat e nen mach.

A-i son ëd siràmiche soasìe coma ij gat an sij tèit, vàire interpretassion dël gat con jë stivaj, gat ch’a gieugo, gat ch’as rampio, ch’a son-o; piat decorà, spile e fërmaj e fin-a un pàira d’ociaj.

A son dë statuëtte an siràmica bin colorà ch’a son ëstàite dovrà coma ’d piasos e alégher sovramòbil, ma che dzortut a piaso a le masnà (e ’dcò ai grand).

A-i son ëd gat an siràmica ambientà ’nt la vita domestia, coma col ch’a compagna na fijëtta patanùa ch’a seurt dal bagn. Peui a-i é un setor arservà ai gat an sle cartolin-e, pien-e ’d bele e rafinà ilustrassion ëd gat umanisà, vestì con ëd mude dl’Eutsent, tramentre ch’a van a scòla o a van al mërcà a fé la spèisa. Peui ’d gat butà an sij cuercc ëd le scàtole e fin-a ij gat pì curios che an cusina a buto sò nas ant le burnìe o ant ij cavagnin për robé quaicòs.

E la mostra a continua con ij gat ant ij gieugh e le bele siràmiche dij gat con le masnà. Tant për fé manché gnente ai son fin-a ij gat an sij francoboj. Donca, an pòche paròle, un mond ëd gat.

Costa mostra a veul fene capì che ’l gat, an quàich manera, a l’é intrà an tute nòstre ca, an silensi, da svicio, da indipendent e miraco, quand ch’a-j fà còmod a chiel, an fà le gnògne.

Ël catàlogh a l’é archincà da tante figure e ’l test, an sìntesi, a conta l’importansa dla stòria dël gat con soa evolussion partìa da quand, ant ël passà, a l’era indispensàbil për ciapé ij rat ch’a mangiavo le granaje.

An fond a l’é ’dcò na mostra divertenta ch’a venta vëdde për fesse n’idèja ’d vàire che ’l gat a fassa giumai part ëd nòstra vita e noi, nen sèmper, is n’antajoma. Le masnà vëdend-la as divertiran e ij grand a ampareran quaicòs ëd pì.

An mes a tante sòrt ëd mignin a sarìa interessant podèj dëscheurve ch’a esist ëdcò na rassa ’d gat piemontèis e ch’a gnàulo con n’acsan subalpin.