Fonte: “Piemontèis ancheuj” 

As conòss nen l’ann ëd nàssita ’d Gujelm Caccia; tutun a s’aceta la data dël 1568 indicà da në studios dël Setsent ch’a riferiss che Gujelm a l’é nà a Montabon ant ij press d’Àich. Ai é nen notissia an sjë studi ’d pitura e ’d che magìster a sia stàit anlev.

A dovìa esse però motobin dotà e assè conossù se a disdeut ani a realisava pale d’autar su comission.

An efet soe prime euvre conossùe as treuvo a Guarene ant la cesa dl’Anunsià e ant la cesa ’d San Michel: tute doe a son firmà e datà 1586. Ant ël 1589 a sposa Laura, fija dël pitor casalèis Ambreus Oliva e a l’é për sòn ch’as pensa che pròpi da sto magìster-sì a sia stàit a botega e amprendù ’l mësté dël pitor. Mersì a soa felicità ’d man e a la lestëssa d’esecussion, a prinsipia n’atività pitòrica intensa e fortunà che a-j përmèt na produssion strasordinaria. Vers ël 1590 a travaja al sàcher mont ëd Crea; ant ël 1603 a firma la pala d’autar për la cesa parochial ëd Calian e ant l’ann midem a realisa j’afresch ant la capela dël Rosari a Candia Lomlin-a. Pròpi ant ël 1603 Gujelm a cata na ca a Moncalv, anté ch’a së stabiliss e a crea soa botega, e da sto moment a ven dit “ël Moncalv”.

La quantità dj’arceste a-j pòrto ’dcò ’d guadagn motobin bon e na certa asiansa. An efet a compra bin prest diversi imòbij ant la sitadin-a ’d Moncalv. A pitura pale d’autar për cese ’d Moncalv e quàder për la cesa parochial ëd Cucri. La soa notorietà a riva a la cort dij Savòja për la qual a travaja tra ’l 1605 e ’l 1608. As dédica ’dcò a l’afresch; an efet a Vërsèj, press ca Tizzoni, a pòrta a compìa composission mitològiche.

A l’é stàit ëd ca a Cher tra ’l 1606 e ’l 1607 e an col temp a l’ha fàit n’afresch e na pala d’autar për la cesa ’d Santa Maria dla Scala ’d Moncalé. Tra le tante euvre ’d costi ani i arcordoma cole dla cesa ’d San Pé a Vilaneuva d’Ast e la cesa ’d Sant’Àgata a Pontëstura.

Peui, antorn al 1610, a fà pale për la cesa ’d San Pòl e ’d San Michel a Casal Monfrà e për la parochial ëd Melas; àutre piture për San Fransèsch an Àich, për ël dòm d’Ast e për la parochial ëd San Salvator Monfrà.

L’atività dël Moncalv a l’é sempre pì arcesta dzortut da órdin religios për ij quaj a contìnua a creé grande euvre. A së spòsta tra Piemont e Lombardìa. A decòra a Milan la capela dla Nativita ant la cesa’d San Lissànder, peui a fà na pala e afrèsch për la cesa ’d San March. J’impegn a son giumai tròpi tant che ’l magìster a l’é forsà a arnonsié a propòste anteressante.

A realisa tèile për la cesa ’d Sant’Órsola a Còm, për la catedral ëd Lissàndria, për la cesa ’d Santa Cros a Coni. Tra ’l 1617 e ’l 1619 a travaja a Milan a grande tèile e afresch an San Lissànder, San Pé an Gassate, SS.Pòl e Barnabà, Sant Antòni Abate e ant ël convent ëd Sant Àngel. Peui a travaja për San Michel ëd Pavia. I trovoma ancora soe euvre a Monza, a Valensa Pò e a Casalmagior .

Vers ël 1619 a torna an Piemont, ant soa Moncalv dova a séguita a travajé con l’agiut ëd la fija Órsola e àutri colaborador. Ëd costi ani a son le pale ant la cesa ’d San Siro a Carrabbia apreu a Lugan e ant la cesa dij Capussin a Turin.

Da segnalé tra j’ùltime euvre l’Adorassion dij Magi press la Capela dij Mercant a Turin. Malandàit ëd salute, motobin ësgnor e cossient d’esse rivà a la fin ëd soa vita teren-a, ël 5 ëd novèmber dël 1625, eut di prima ’d meuire (a meuir ël 13 ëd novèmber) ël Moncalv a fà testament dova, tra l’àutr, a elenca diverse euvre, finìe e da finì, ch’a dovran esse consgnà ai sò comitent.

Gujelm Caccia a l’ha praticà vreman ël mësté dël pitor; a l’ha travajà, mai strach, coma n’artisan apassionà e costant; a l’ha piturà e afrescà con lestëssa e dzinvoltura; dotà ëd granda facilità ’d man a l’é stàit anteressà da un përfond ëd comitense che nen sèmper a l’ha fàila a trasferì su tèila o su mur; la soa granda produssion a l’é realisà con na técnica sempia e na steisura comàtica sovent brilanta. Soa art e so insegnament a l’han continuà, apress a soa mòrt, ant la botega ’d Moncalv për euvra dla fija Órsola e dj’anlev e colaborador che për ani a l’han travajà dacant al magìster. Tante euvre dël Caccia a son andàite perdùe, àutre as treuvo an colession privà o an museo prestigios tra ij quaj la Galerìa Sabàuda ’d Turin e la Pinacoteca ’d Brera a Milan.