Giuseppe Bozzalla

ëd Ferdinando Viglieno - Cossalino

Fonte: “Piemontèis ancheuj” 


 

An tra ij vàire artista nà ant la provinsa ’d Biela, i l’oma vorsù arcordé un bielèis che a l’ha vivù scasi ant ël silensi ’d sò travaj ëd tuti ij di.  

Giusep Bozzalla a l’é nà ’l 2 ëd mars dël 1874. Ùltim fieul - ch’a fasìa quatòrdes - d’una famija ch’a stasìa bin, a l’ha vorsù dedichesse fin-a da giovo a la stra dl’art. A l’ha ancontrà Lorens Delleani e a l’é restaje an contat, condissionà për un bel pòch da soa pitura a la mira da imitene la manera an chèich paisagi. A l’é scrivusse a l’Academia Albertin-a ’d Turin a la scòla ’d Giaco Gròss.  

Mineuj, rafinà, dlicà ant ël trat e ant ij color, al dësbut ëd soa cariera a l’é ancaminasse con d’euvre ’d composission e tema a sfond sossial tan ’ma “Ël tëssior”, “Ij travajeur” e“Color e vapor”, esponù a la Quadrienal ëd Milan e peui catà dal Re che a l’ha donalo al Quirinal.


Apress costa esperiensa a l’ha adressà sò interesse al paisagi che a l’ha eleborà con soa përsonalità rafinà. Bozzalla a realisava minca n’euvra con seriosità mineuja, prontand dissegn e sbòss ansima ij sò vàire scartari. Bomben pretendù con chiel midem a scartava ij travaj che a sò giudissi a valìo nen la pen-a d’andé an esposission, bele s’a j’ero costaje temp e fatiga.

Ant soa arserca costant ëd soget a l’ha batù an longh e an largh ël bielèis con euj pontù e curios, pijand d’idèje da pian-e e valade ma pì che tut da le montagne coatà ’d fiòca. Contut ch’a l’avèissa lë studi a Turin, Bozzalla a l’ha mai dësmentià soa ca-studi a Polon ant la vila Piasensa (ël pitor Felice Piacenza a l’era sò cugnà) anté a l’ha realisà la pì part ëd soe euvre.


Ant ël 1929 a l’ha butà su a Palass Ronch a Biela na përsonal che a l’ha argalà pa mach ij bielèis, che a l’han vedù soa tèra anterpretà da magìster, ma dcò la critica e j’artista sòi amis, e tra ’d lor lë scultor Leonard Bistolfi che a l’ha scrivune: “Soe tèile a son reaj e ant l’istess temp as artajo con na sòrta d’inquietùdin da seugn”.


Cost giudissi pontual e precis an sl’euvra dël Bozzalla a na sintetisa bin ij concet che l’artista a esprimìa. Bozzalla a l’é stàit për dabon un pitor ëd la solitùdin, dël silensi, dle valade tranquille anté la vita a scorìa con l’andi asi e pasi d’un temp ch’a-i é pì. A l’ha tirà anans për tuta soa vita a travajé con serietà e rigor. An età madura a l’ha vagnà un lengagi espressiv ch’a l’é mantnusse sempe fedel.


Soa pitura a l’ha un ghëddo d’elegansa, sempre controlà ant la forma, luminosa e soens reveusa, ant ël rispet dij cànon artìstich ëd la tradission e dj’insegnament sempe tnù da cont ëd l’Academia.


Al’é stàit anvità a ’d mostre amportante an Italia, an Fransa e an Inghiltèra, ma a l’ha mai stralassà Turin, soa sità d’adossion, anté a l’ha partessipà a la vita artistica esponend a la Promotris e al Sìrcol ëd j’Artista. A l’ha passà soa vita a pituré con l’ùmiltà dl’arsercador sensa lassesse andé a le mòde pì belfé che a anvadìo ’l camp ëd l’art.


A la bela età d’84 agn, ël 13 fërvé 1958, a l’ha sarà seren soa vita su costa tèra.

Stampa solo il testo dell'articolo Stampa l'articolo con le immagini

Articolo pubblicato il 20/02/2014