Fonte: “Piemontèis ancheuj” 

Matteo Olivero a nass ant un paisòt, ansi ant una borgà ëd pòche ca: a Pra Riond, frassion d’Assèj (Acceglio), àuta Val Màira, ant ël 1879.

Ant ël 1881 la famija as trasferiss a Droné anté che ’l cit Matteo a frequenta la scòla elementar. Dòpo quàiche ani a meuir ël pare e Matteo, con la mare, a së stabiliss a Coni dova, ant ël 1891, a frequenta la Regia Scòla Técnica. Finì jë studi, ant ël 1896, as trasferiss a Turin e a s’iscriv a l’Academia Albertin-a dle Bele Art, dòp d’avèj superà n’esame d’amission. Ël giovo Olivero a s’arvela n’anlev motobin dotà e bin prest a arsèiv midaje, arconossiment e premi. Ant ël 1900 a oten la midaja d’òr e na borsa dë studi d’80 lire për un quàder ëd figura. Così bin ancoragià, a comensa a espon-e a la Promotris ëd le Bele Art e al Cìrcol ëd j’Artista, prestigiose sedi colturaj turinèise, anté che as segnala al pùblich e a la crìtica.

Ant ël 1903 a finiss jë studi a l’Academia e a arsèiv un premi. Ant ësto perìod a l’ha inissi soa corispondensa con Pellizza da Volpedo.

Ant l’istà dël 1905 a së stabiliss a Salusse, an piassa dël Municipio, e pòchi mèis apress a deurb lë studi an via dël Castel.

A espon ij sò travaj a la Bienal ëd Venessia e a tante àutre amportante manifestassion nassionaj e internassionaj. A travaja con intensità e coragi. A pitura paisagi candi ’d fiòca, soget ëd montagna con grange e canton ëd pais con figure ’d campagnin, sèmper anluminà da ’n sol al tramont. Sovens a s’esprim con técnica divisionista che a-j përmèt d’esalté la lus ch’a dòmina soe euvre.

Soa notorietà a l’é giumai fòra discussion e ant ël 1921, për ij sò mérit artìstich e colturaj, a ven nominà Cavajer.

A contìnua a travajé e a espon-e soe euvre a le pì amportante mostre internassionaj e a oten consens e grand arconossiment. Soa vita as dësvilupa tra travaj e ancontr con j’amis; an efet as la fasìa bin, na fërvaja spensierà e dle vòlte farseur; a dasìa nen tròpa amportansa a jë dné e a l’avìa gòj ëd trovesse con j’amis ant j’òsto e ant le piòle, bèive ’d vin bon, dëscute d’art sensa stralassé, con tanta riservatëssa, la companìa ’d quàiche bela fijëtta.

A frequentava ’dcò, con na certa assiduità, l’ambient artìstich turinèis, dzoratut ël Cìrcol ëd j’Artista, dova a l’avìa tanti amis ch’a lo stimavo e a-j vorìo bin.

Purtròp ant ël mars dël 1930 a meuir la mama che a j’era tant afessionà. Apress a sto drama ël senator Burgo a òspita ’l pitor, crussià e dësprà, ant soa ca ’d Verzeul.

Costa tragedia inmensa a marca ancreus la vita dl’artista ch’a treuva pì nen na mira d’arferiment për ij sò afet. Lë sconfòrt total as trasforma ant un esauriment nervos che as pasia mach travers a la pitura e la frequentassion costanta dj’amis pì car.

Ant ël 1932 a-j riva la neuva che soe euvre a son escluse da la Bienal ëd Venessia. A l’é na vera ingiustissia; a l’é coma se a fussa crolaje ant un nen tuta soa cariera. Da col moment ant soa ment a s’ambaron-o pensé top e dramàtich, ansema al dolor për la pèrdita dla mama.

Doi di prima dl’inaugurassion ëd la Bienal ëd Venessia a esprim soa protesta an manera clamorosa; a l’é ’l 28 d’avril dël 1932 e, pià da lë sconfòrt e sprovist dë speranse për l’avnì, as massa.

As sara parèj an manera tràgica la vita an tèra dë sto grand piemontèis che a l’ha donà a l’art e a la coltura desen-e ’d ciadeuvre. L’interesse e jë studi për soe euvre a l’é sèmper stàit costant e ant j’ùltim stant’ani a son realisasse desen-e ’d mostre an sò arcòrd për continué a fé conòsse al pùblich so mond ëd solitùdin, ëd malinconìa, ëd campagnin, ëd campagne e ’d montagne; sèmper realisà con na strasordinaria técnica e na neuva vision ëd grand impegn.